EYMÜR’DEN NEWYORK’A BİR ÖĞRETMEN HİKÂYESİ…

Bu gün Öğretmenler Günü. Çalışan ya da emekli tüm öğretmen ve eğitimcilerimizin, bu heyecan verici, anlamlı günlerini kutluyorum. Hem kendileri, hem öğrencileri, yakın çevreleri, hem de ülkemiz ve de hepimiz için daha iyiye ve güzelliklere ulaşmaya vesîle olsun inşâllâh…

Sevgili okurlar; ben de bugün sizlere, bulunulan ve çağı gereği, hemen hemen tüm bölge ülkelerinin yaşadığı benzer şartların getirdiği her türlü olumsuzluklarla mücâdele adına vecdle yürüttüğü yarım asırlık görevini acı-tatlı hâtıralarla bezediği bir sürecin sonunda, aynı mesleği paylaştığı eşiyle birlikte emekliliğin tadını çıkarırken, ibret dolu günlerin hikâyesini bizlerle paylaşma erdem ve gayretini gösterek, geleceğe ayna tutan heyecanlı bir Cumhûriyet Öğretmeni ve hayâtını anlattığı otobiyografi kitabından söz edeceğim.

Yazar 1932 Ordu-Ulubey-Eymür doğumlu. Köylümüz ve de babamın da ilkokul öğretmeni olması hasebiyle yabancımız değil. Öteden beri hep adını duyarız. Sülâleleri DERVİŞOĞULLARI olduğu için “Dervişin Abdullâh” veyâ, köy ilkokulunda görev de yaptığından kısaca “Abdullâh Hoca” derler. Ancak, bizim yetiştiğimiz yıllar îtibârıyle, kendisi yurt içi ya da yurt dışı olarak, hep uzaklarda bulunduğundan, daha yakına kadar tanışma fırsatımız olmamıştı.

Bir ara, Millî Eğitim Eski Bakanlarından Mustafa ÜSTÜNDAĞ’la arkadaş olduğu konuşulmuştu. Kısaca tanıştığımız yılların sonrasında, Rize-Çayeli’ye bir fakülteye dekan olarak gittiğini duyduk. Bunlar, kitapta detaylı bir şekilde anlatılıyor. Sonra da emekli olduğu konuşuldu. Derken, kitap yazdığını, kitabının Ordu’da bir kitabevinde bulunduğunu öğrendik. Gittik, ama kitap kalmamıştı.

Geçen yaz babam-annem, kardeşlerim hep beraber, birlikte çay içmek nasîp oldu. Kitapta söz ettiği Âdil YÜCE Beyler de vardı âilece. Ancak, yanlarında olmadığı için kitabı görmek yine nasîp olmadı. Cumhûriyet Mahallesi’ndeki evlerine uğrarsam alabileceğimi söylediler. O da bir türlü denk düşmedi.

Hâtıra kitaplarına özel ilgim yanında, aynı zamanda köyümüzle ilgili bir şeyler karalamaya çalışan birisi olarak kitabı oldukça merak ediyordum. Kardeşlerime de söz etmiştim. Onlardan birisinde varmış. Sezen kardeşim de aynı zamanda öğretmen ve kendileriyle daha yakın irtibat hâlinde.

Her neyse, BİR ÖĞRETMEN VARMIŞ ORALARDA adlı kitabı, bu bayramın sonrası günü eve geldiğimin akşamında, yine hocaya âit, yine hâtıra ve yorumlarla zenginleştirdiği şiir kitabı, adı bile çok tatlı ve sevimli ÇAKIL TAŞLARI kitabıyle birlikte çalışma masamın üzerinde görünce çok sevindim. Hemen o akşam okumaya başladım. 320 sayfalık kitabı bitirmeme az kaldı. Kitap sürükleyici bir dille ve açık kâlplilikle yazılmış. Okurken, en az yazarı ve yaşayanı kadar heyecanlanıyorsunuz.

O zamanın şartları, algılarıyla bugünküleri kıyasladığınızda, nerelerden nerelere gelindiğini daha iyi ayrımsayabiliyorsunuz. Okulların ilk kuruluş ve yapılış yıllarının yoksul ve yoksun şartlarıyle bugünü karşılaştırma imkânı buluyorsunuz. En iyisi sizi, Abdullah DEMİRTAŞ’ın (Prof.Dr.) kitabın arka kapağına da aldığı birkaç paragrafla baş başa bırakayım sizleri:

“Ülkemiz çok büyük yoksulluklardan ve zorluklardan geçerek bugünlere gelmiştir. sosyal, ekonomik, sağlık, ulaşım, kentleşme ve en çok da eğitim alanındaki gelişmeleri kitapta görmeniz mümkün olabilir”

Kitabımla, yarım yüz yıllık bir zaman dilimindeki eğitim ve Türkiye panoramasını, yaşadıklarımla birlikte sizlerin belleklerine aktaracağımı düşünüyorum. Bu kitap sadece elli yıllık yaşantımın özeti olmaktan çok, Türk milli eğitiminin tarihinden kısa bir kesit sayılabilir. Ayrıca ülkemizin yakın tarihi için de önemli bir kaynaktır.”

“Anı ve anımsamalarımı içeren bu otobiyografimi, belli zamanlarda öğrencilerimden gelen sorulara cevap vermek, görüşlerimi onlarla paylaşmak ve emekli olduğum günlerde kendimi meşgul etmek için kaleme aldım.”

Abdullah Hoca, bu ifâdelerinde de görüldüğü gibi oldukça mütevâzı bir dil ve de akıcı bir uslûp kullanmış. Biz yaptığı işin ve sergilediği sabrın büyüklüğüne inanıyor ve kendisine hem bir meslektaşı, hem köylüsü ve hem de hemşehrisi olarak çok teşekkür ediyoruz.

Kitap, 2006 İstanbul basımlı. İletişim adresi olarak sâdece www.profdemirtas.net ve [email protected] adresleri verilmiş. Piyasada yoksa, olmalı. Hattâ, yayın olarak bir şekilde Ordu’ya transfer edilip, hemşehrilerimizin ilgilerine sunulmalı. Tanışma vesîleleri ve imza günleri tertip edilerek kamuya mâl olması sağlanmalı. Çok istifâde edilecek bir kitap.

Biz de, elbette bu kadarla kalmayacağız. Zaman zaman çeşitli vesîlelerle bu güzel kitaba atıfta bulunacağız. Her anlamda değerlendirmeye çalışacağız. Başta, köyümüzle ilgili konularda referans olarak alacağız.

Sözü bağlarken, yazar hocamıza, “ellerine sağlık!” diyor, eserinin meslektaşlarına örneklik teşkil etmesini diliyor, eşi Nadire Hanım yengemizle birlikte sağlık, âfiyet üzre hayırlı uzun ömürler yaşamasını temennî ediyoruz.

En yakın zamanda görüşmek dileğiyle selâm, sevgi ve saygılar ves’selâm…

 

“YAŞAMAK GÜZEL ŞEY DOĞRUSU”

    Bu bayram ve yaşadığımız güzellikler vesîlesiyle bir 
defâ daha gördük ve de duyumsadık ki, yaşamak güzel şey. 
Bizim ülkemizde, bölgemizde ve yöremizde, ve de bizim 
insanlarımızla olunca daha da güzel. Bayramlar da, bize 
bunu duyurmaya çalışıyor zâten. Heyecan ve estetiğini 
kaybederek tekdüzeleşen hayâtımıza bir tâzelik ve 
canlılık getiriyor bayramlar. Bizi belki aynı atmosfer 
içerisinde, lâkin bambaşka âlemlere götürüyor, apayrı 
iklimler yaşatıyor aynı zamanda! Öyle değil mi?

    İşte, idrâk ettiğimiz şu son bayrama bakınız. 
Havalar da, yazdan kalma günler türündendi. Hem, sıcağı 
da alınmış zamanlardı. Terleme, bunalma da yok. Gez 
gezebildiğin, yürü yürüyebildiğin kadar. Ayın başından 
beri ısrarla sürdürdü elverişliliğini havalar. Güzel bir
 bayram yaşattı. İnsanlar bayramlarını doya doya yaptılar.
 Yeni giysi ve papuçlarının tadına vardılar. Ziyâretlerin,
 gezilerin; her şeyin.

     Bayramın son günü cumâya tevâfuk etti. O da bayram 
içerisinde bir bayramdı. Bayram dolayısıyla uzaklardan 
gelenlerin tekrardan buluşması, görüşmesi, sohbetleşmesi 
oldu bu bayram. Bu akışı fırsat bilerek, bayram ve 
ertesini sünnet, nişan ve düğün gibi merâsimlerle 
nakışlandıran âilelerimiz de vardı.

      Mutluluklara mutluluklar kattılar. Sanki, 
bayramlarımız bitmesin; Kurban, Cumâ derken, Cumartesi, 
Pazar da devam etsin, hayat boyu, hattâ sonsuza kadar 
ulaşsın der gibiydiler. Yüce Mevlâ, bu ve benzeri 
vesîlelerle dâvet edip, insanları bir araya getirerek 
buluşturan kardeşlerimize, gönüllerinin murâdını 
hayırlısıyla versin inşâllâh.

      Rabbimiz bayramları ikram ediyor. Sevinçleri, 
coşkuları, mutlulukları. Bayram yapacak rûhu, lütufları 
fark edecek iz’ânı, her türlü maddî imkânları, doyumsuz 
manzaralı mekânları, dostluğu, arkadaşlığı, sevgiyi, 
saygıyı, vefâyı ikrâm ediyor. Duygu veriyor, düşünce 
veriyor, yaprak veriyor, toprak veriyor, yerde, gökte 
sayısız nîmetler ihsan ediyor. Nîmetleriyle bayram 
ediyoruz. Uçsuz-bucaksız dünyâ, üstüne üstlük bir de, 
sınırsız mâl-i hülyâ.

     İnsanın gördüğü rüyâların, kurduğu hayâllerin 
haddi-hudûdu yok. Git gidebildiğin, dal dalabildiğin 
kadar. Hepsi senin için, her şey senin hizmetinde ve de
 paşa gönlünün emrine âmâde… Çünkü, akıl sâdece sende. 
Ve işte bundan dolayı, yeryüzünün hâlifesisin. Onu 
güzelleştirmek te, çirkinleştirmek te senin irâdenle 
ilintili. Yaşamak güzel şey doğrusu. Ve, hayâtı 
güzelleştirmek te senin elinde ve de sorumluluğunda. 
Şâirin dediği gibi yâni:

                        YAŞAMAK GÜZEL ŞEY

                                                    Yaşamak güzel şey doğrusu
                                                    Üstelik hava da güzelse
                                                    Hele gücün kuvvetin yerindeyse
                                                    Elin ekmek tutmuşsa bir de
                                                    Hele tertemizse gönlün
                                                    Hele kar gibiyse alnın
                                                    Yani kendinden korkmuyorsan
                                                    Kimseden korkmuyorsan dünyada
                                                    Dostuna güveniyorsan
                                                    İyi günler bekliyorsan hele
                                                    İyi günlere inanıyorsan
                                                    Üstelik hava da güzelse
                                                    Yaşamak güzel şey
                                                    Çok güzel şey doğrusu.

                                                                                         Melih Cevdet ANDAY

Evet, yaşamak, bayram, seyran; her şey güzel doğrusu da, bu vesîlelerle yaptığımız ziyâretlerde de gördük ki, her şey bundan ibâret değil. Bayramın coşkusunu yaşayamayan insanlar da var. Çünkü, hayât varsa ölüm de var, sevinç varsa keder de var. Dolayısıyla her şey bizim için.

Burada İmâm-ı Gazâlî Hazretlerinin bir sözü bize doğrudan ışık tutuyor:

“Düşün ki, ömrün bitmiş; fakat sen yalvarmış-yakarmışsın, sana bir gün daha verilmiş… İşte şimdi sen öyle bir günde bulunuyorsun. Öyle bir günde ne yapacaksan, her gün aynı gayretle o işe sarıl; öyle çalış, öyle ibâdet et, öyle yaşa!”

            Uzun bir tâtilin sonunda, her anlamda dinlenmiş ve tâzelenmiş olarak kaldığımız yerden bismillâh deyip tekrar başlıyoruz. Bayramdan aldığımız pozitif enerji ve coşkuyu tüm hayatımıza yansıtabilirsek, her türlü hayâtımız güzelleşecektir. Bayramdan aldığımız tadı sürdürmek, sevdiklerimiz ve bütün hayâtımızla birlikte sonsuza taşımak adına buna ihtiyâcımız var. Eğer buraya gelebilmiş, bunu görebilmişsek bayram gâyesine ulaşmıştır. Aksi takdirde, yapılan sıradan bir tâtilden öteye geçemeyecektir.

Kendimiz için, çevremiz için, beldemiz ve ülkemiz, hattâ insanlık için yapacağımız çok şeyler var. Ne kadar gayretimiz olursa, sonuçta o kadar bayramımız olur. Mutluluklar, paylaşılan insan sayısıyla orantılıdır.

Hadi o zaman, insanımız-hayvanımız, canımız-cânânımız, eşimiz-dostumuz,

ilimiz-yöremiz ve de örfümüz-töremiz için, Allâh aşkına bir şeyler yapmaya…

Bu duygu ve düşüncelerle, “YAŞAMAK GÜZEL ŞEY” diyoruz; ves’selâm…

 

ORDU’DA DERGİ NEDEN YOK?

Çünkü, "işin ucunda para yok!" diye mi başlayalım söze bilemiyorum?! Ama, sâdece para değil sebep belki de! Öyle ya! O zaman, olayın adını yanlış koyma durumunda kalabiliriz. En iyisi durumu biraz irdelemek. Bakalım sözün sonu nereye varacak?

Mâlum, dergiler, kitapla gazete arası, formatı îtibârıyle çeşitli yazı ve kültürel niteliği olan mataryelleri bünyesinde barındırabilen, saklanması, biriktirilmesi, ciltlenmesi, taşınması, okunmasının kolaylığı dolayısıyle çeşnisi, içeriği ve albenisiyle matbuatta ayrı bir yeri olan yayın türleridir. Gazeteler günlüktür, dergiler en azından haftalık, genelde aylıktır. Etkisi ve kalıcılığı da buna göre değerlendirilebilir.

GAZETE GANÎ, DERGİ HANİ?

Başta şunu belirtmek gerekir ki, Ordumuz, şehir olarak yayını bol bir yer. Bununla övünsek mi, bilemiyorum? Çünkü, her şeyimizde mevcut dağınıklık burada da kendini gösteriyor. Bizden daha büyük şehirlerde bu kadar gazete yok meselâ. Daha az ama, daha kaliteli, daha profesyonel ve de tirajlı. Bizim ilçemiz olup da dergi çıkaranlar da var. Kimi batsa kimi çıksa da, hiç dergisiz kalmıyorlar. Fatsa buna bir örnek. Ünye zâten, neredeyse bölgede bir tane, bu anlamda. Fatsa’da Çınar ve Kertenkele Edebiyat Dergileri, Ünye’de Sükût, Canik ve Uzak dergileri ilk aklımıza gelenler.

Ordu’dan bir dergi adı geliyor mu aklınıza? Belki bir-kaç isim söylersiniz gelip-geçen ve bir zaman sonra kaçanlardan. Ama, onlar bizim konumuzun dışında. Onlara, para koku ve kaygısından dolayı dergiden çok sergi ya da vergi demek daha doğru olur. Dergi deyince akla bir MEKTEP geliyor. Yayın ilke, seviye, haysiyet ve ciddiyeti olan bir yayın geliyor. Eğitici, öğretici, yetiştirici. Kültür, sanat, edebiyât ekseninde derleyici, toparlayıcı. Yazarları, okuyucuları ve oluşturduğu ilgi hâlesiyle bulunduğu yerde bir ihtiyâca cevap veren bir dergi.

Bir Ordu Ensar vardı bir zamanlar. O da belirli bir dönem, 5 sayı kadar çıktı ve dönemin elverişsizliği, ilgisizlik ve alâkasızlık sebebiyle aradan çekildi. bizim hayâl ettiğimizden daha çok amatör bir bülten hüviyetinde de olsa, yine de, keşke devam edebilseydi; bu gün olaylar, yazılar, şiirler ve fotoğraflarıyla zengin bir arşiv oluşmuş olurdu.

Evet, ne diyorduk; şehrimizdeki yayınlardan dem vuruyorduk. Gazetelerimizin kuru bir kalabalıktan ibâret olduğunu anlayınız ki, o kadar gazeteden bir dergi bile çıkmıyor bugün. Bu kadar gazete ve onların yazarları bir dergi ortaya koyamıyorsa, bu ne anlama gelir ve neyi gösterir?

Neyi gösterecek, gazeteleri besleyen kültürel alt yapının zayıflığını ya da devletin dergilere ihâle vs. îlânları vermediğini! Hele böyle bir şey denensin; ortalık hemen dergiyle dolar ki, aman böyle bir şey olmasın! Biz para için dergi istemiyoruz. Kültür için, sanat için, edebiyât için istiyoruz. Bunlarla, madde zâten yan yana durmaz. Durur gibi olsa da şiiriyeti olmaz.

DERGİ BURCU, BOYUN BORCU...

Evet, bu anlamda, toprağımıza ve onun kültürüne hitap eden bir dergi hepimizin boynunun borcu. Şehir ve evlâtlarının sâhip olduğu birikimlerinin zekâtı. Şimdi, böyle bir şeyin gerçekleştirilmesi istense; aslında çok basit. Bir firma, zâten vermekte olduğu reklâm giderine sayarak bir derginin yayınlanmasını pekâlâ sağlayabilir. 100 kişi çalıştırıyordu, 101 kâbul etsin. Sonuçta o firmaya kazanç olarak bir şekilde döner bu. Kendi personeli ve çevresi için de bir eğitim, kültür hizmeti olur aynı zamanda. En güzeli, edebiyâtçıların kendi imkânlarıyla yayınlamaları, ama olmuyor işte. Biz, hiç olmazsa böyle olabilir, reklâmlarla destek olunabilir diyoruz.

Ama, iş çevrelerinin hesap mantığı çok daha somut verilere dayandığı için, biz edebiyâtçıların da hesaba-kitaba, matematiğe pek kafası çalışmadığından, karşı tarafı tatmin edici bir şey söyleyemiyoruz. Belki, çok istesek söyleriz de; netîcede edebiyâtçıyız! Edebiyât duygu işi. Duygusalız, daha da açığı alınganız yâni! Karşıdan, sizce çok önemli bir konuya ciddî bir îtiraz gelince bacaklarınızın bağı çözülüyor ve tabiî içinizden birşeyler kopuveriyor; her şey dökülüyor. Orada kalakalıyorsunuz. Karşı cevâba mecâl kalmıyor.

DERNEK ile DERGİ ARASINDA

Geçen günlerde, öğrencim de olan varlıklı bir gence sohbet arasında bu konuyu açtım. Cevâbı gönlümü de okşadı. Şu anlamda, yâni meselenin farkında ama, insanlar, kendisi kendince oluşturduğu bir mantık ya da iş disiplini gereği, olaya bilerek olumlu bakmıyor. Bizim anlatamamamız diye bir şey yok yâni. Cevap şu:

- Hocam bak, siz yıllarca bu işler için uğraşıyorsunuz. Kimseyi iknâ edebildiniz mi? Hayır! O zaman, ya vaz geçeceksiniz, ya da tek başınıza yapacaksınız!

Ya biz güven veremedik, ya da onlar bu işin bir ihtiyâç olduğunu düşünmüyorlar. Kültürü, edebiyâtı bir hizmet kolu olarak görmüyorlar. Çünkü, biliyoruz ki onlar büyük işlere imza atıyorlar, yardımlar gerçekleştiriyorlar. Yardım fonlarını kurumsallaştırmak adına dernek kurmuşlar. Hattâ, yardım talep edenlerin durumunu araştırmak ve yardımları hakîkâten muhtaç olanlara, sistematik bir şekilde tevzî ettirmek için maaşlı eleman tutmuşlar. Dergi benzeri kültürel çabaları, en azından şimdilik lüzumsuz görmeseler mutlak ilgilenirlerdi. Belki de, bu hizmeti de başkaları desteklesin istiyorlar, bilemiyoruz. Bildiğimiz bir şey var, bu hizmet kolunda ve de yolunda bir yere gelemiyoruz!

  DERGİ ŞART MI? 

Zaman zaman fikirler olgunlaşıyor; lâkin dergi bir türlü olmuyor. Ham meyve olarak kalıyor dalda. Olgunlaşamadan çürüyor. Nasıl iş bu böyle? Bu kadar iş adamlarımız var, zenginlerimiz, vekillerimiz, bakanlarımız, entellektüellerimiz, partilerimiz, avukatlarımız, mühendislerimiz, öğretmenlerimiz, yazarlarımız, gazetecilerimiz; neler, neler!... Lâkin, hâlâ, tüm bu birikimlerin muhassalası niteliğinde bir meyve yok ortada? Bu da Ordu’ya has bir durum. Ordu farkı, sizin anlayacağınız! İmkânı olan bir-kaç kişi, bu anlamda bir niyet ve irâde koysa ortaya, bu iş olur mu, olmaz mı? Söyleyenler söylesin!

Belki denilecek ki; peki şart mı dergi çıkarmak? Değer mi bu kadar söze? 

Öyle ya! Ne yalan söyleyeyim, gâlibâ onlar da haklı gibiler ves’selâm…